API là gì?
API, viết tắt của Application Programming Interface (Giao diện lập trình ứng dụng), là một trong những khái niệm quan trọng nhất trong phát triển phần mềm hiện đại. Hiểu một cách đơn giản, API là một người trung gian nhận yêu cầu, chuyển thông tin đến hệ thống xử lý, và sau đó trả kết quả về cho bạn.
Phép ẩn dụ về Nhà hàng: API là người phục vụ
Hãy tưởng tượng bạn đang ở trong một nhà hàng. Bạn có một thực đơn (menu) với nhiều món ăn để lựa chọn, nhưng bạn không thể tự mình vào bếp để nấu món ăn đó. Bạn cần một cách để giao tiếp với nhà bếp và nhận món ăn của mình.
Đó là lúc người phục vụ xuất hiện. Người phục vụ chính là trung gian của bạn.
- Bạn (client – máy khách) xem thực đơn và quyết định món ăn.
- Bạn gọi món cho người phục vụ (API).
- Người phục vụ chuyển yêu cầu của bạn đến nhà bếp (server – máy chủ).
- Nhà bếp chuẩn bị món ăn (dữ liệu/tài nguyên).
- Người phục vụ mang món ăn đã chuẩn bị ra cho bạn.
Trong phép ẩn dụ này, API chính là người phục vụ. Nó cung cấp một cách thức chuẩn hóa để bạn (client) tương tác với nhà bếp (server) mà không cần phải biết những chi tiết phức tạp bên trong nhà bếp hoạt động như thế nào.
Ví dụ về API trong thực tế
Bạn sử dụng API mỗi ngày mà có thể không nhận ra.
1. Ứng dụng thời tiết
Khi bạn kiểm tra thời tiết trên điện thoại, ứng dụng đó không phải là một trạm khí tượng khổng lồ. Thay vào đó, nó sử dụng một API để gửi vị trí của bạn đến một dịch vụ thời tiết (như OpenWeatherMap). Máy chủ của dịch vụ thời tiết sẽ trả về dữ liệu dự báo mới nhất, và ứng dụng của bạn sẽ hiển thị thông tin đó một cách thân thiện với người dùng.
2. “Đăng nhập bằng Google/Facebook”
Bạn đã bao giờ sử dụng tài khoản Google hoặc Facebook để đăng nhập vào một trang web khác chưa? Đó chính là một API đang hoạt động. Trang web đó sử dụng API của Google/Facebook để xác thực danh tính của bạn. Nó gửi một yêu cầu đến Google, Google xác nhận đó là bạn (sau khi bạn đăng nhập), và gửi một thông báo xác nhận trở lại trang web, cho phép bạn truy cập. Điều này an toàn hơn vì bạn không phải chia sẻ mật khẩu Google của mình với trang web của bên thứ ba.
3. Các trang web đặt vé máy bay và khách sạn
Các trang web như Skyscanner hay Agoda không sở hữu các hãng hàng không hay khách sạn. Họ tổng hợp thông tin từ hàng trăm nguồn khác nhau. Họ sử dụng các API do các hãng hàng không và chuỗi khách sạn cung cấp để hỏi: “Giá vé cho chuyến bay từ Hà Nội đến TP.HCM vào ngày này là bao nhiêu?” Các API trả về dữ liệu và trang web đặt vé sẽ hiển thị tất cả ở một nơi để bạn so sánh.
Tại sao API lại quan trọng?
API là xương sống của internet hiện đại. Chúng cho phép:
- Tích hợp: Các ứng dụng khác nhau có thể “nói chuyện” và chia sẻ dữ liệu với nhau, tạo ra những trải nghiệm người dùng phong phú và mạnh mẽ hơn.
- Hiệu quả: Các nhà phát triển không cần phải “phát minh lại bánh xe”. Họ có thể sử dụng một API có sẵn để thêm các chức năng phức tạp (như bản đồ, thanh toán, hoặc dữ liệu thời tiết) vào ứng dụng của mình một cách nhanh chóng.
- Đổi mới: Các công ty có thể cung cấp dữ liệu hoặc dịch vụ của họ thông qua API, cho phép các nhà phát triển khác xây dựng các sản phẩm mới và sáng tạo trên nền tảng của họ.
Tóm lại, API là một tập hợp các quy tắc và công cụ cho phép các ứng dụng phần mềm khác nhau giao tiếp với nhau, tạo nên thế giới kỹ thuật số kết nối mà chúng ta đang sống.
