Các kho ứng dụng như Google Play và App Store là nơi chúng ta tìm kiếm công cụ hỗ trợ công việc và giải trí. Tuy nhiên, đây cũng là mảnh đất màu mỡ cho tội phạm mạng tung ra các ứng dụng giả mạo (Fake app) nhằm đánh cắp thông tin và tiền bạc của người dùng. Việc cài đặt nhầm một ứng dụng như vậy có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường.
Mối nguy hiểm tiềm tàng khi cài đặt nhầm Fake app
Hiểu rõ các rủi ro là bước đầu tiên để tự bảo vệ mình. Việc cài đặt một ứng dụng giả mạo không chỉ đơn thuần là lãng phí dung lượng bộ nhớ, mà còn tiềm ẩn nhiều mối đe dọa nghiêm trọng.
Bị đánh cắp thông tin cá nhân và tài khoản ngân hàng
Đây là mục tiêu hàng đầu của hacker. Các ứng dụng giả mạo thường yêu cầu quyền truy cập vào danh bạ, tin nhắn, hình ảnh… hoặc chứa các mã độc được thiết kế để ghi lại hoạt động trên bàn phím (keylogger). Từ đó, chúng có thể lấy cắp mật khẩu, thông tin đăng nhập tài khoản mạng xã hội, và đặc biệt nguy hiểm là thông tin tài khoản ngân hàng, ví điện tử.
Thiết bị nhiễm mã độc, bị theo dõi từ xa
Nhiều ứng dụng lừa đảo cài cắm mã độc (malware), phần mềm gián điệp (spyware) vào thiết bị của bạn. Chúng có thể âm thầm hoạt động, biến điện thoại của bạn thành một công cụ theo dõi, cho phép kẻ xấu nghe lén cuộc gọi, xem tin nhắn, bật camera, và kiểm soát thiết bị từ xa mà bạn không hề hay biết.
Mất tiền oan vì các app vay tiền giả mạo
Các ứng dụng tín dụng đen giả mạo mọc lên như nấm, dụ dỗ người dùng bằng những lời mời vay tiền nhanh chóng, không cần thế chấp. Tuy nhiên, chúng thường áp đặt mức lãi suất “cắt cổ” và sử dụng các biện pháp đe dọa, khủng bố tinh thần để đòi nợ, gây ra những thiệt hại nặng nề về tài chính và tâm lý.
7 Dấu hiệu “vạch trần” ứng dụng giả mạo trên Google Play & App Store
Tội phạm mạng ngày càng tinh vi, nhưng chúng vẫn để lại những dấu vết. Hãy trở thành một người dùng thông thái bằng cách kiểm tra kỹ 7 yếu tố sau đây trước khi nhấn nút “Cài đặt”.
Kiểm tra kỹ Icon và Tên ứng dụng có sai sót không
Kẻ gian thường sao chép gần như y hệt icon và tên của các ứng dụng nổi tiếng nhưng thay đổi một vài chi tiết rất nhỏ. Đó có thể là một lỗi chính tả trong tên (ví dụ: “Whats App” thay vì “WhatsApp”), hoặc một sự khác biệt nhỏ về màu sắc, đường nét trong logo mà nếu không để ý kỹ sẽ rất khó phát hiện.
Xác minh Tên nhà phát triển (Developer Name) – Yếu tố quan trọng nhất
Mỗi ứng dụng trên store đều có một nhà phát triển chính thức. Ví dụ, ứng dụng Gmail được phát triển bởi “Google LLC”. Kẻ lừa đảo có thể đặt những cái tên na ná như “Google Inc.” hay “Gmail Developer”. Luôn kiểm tra kỹ mục này và đối chiếu với thông tin trên trang web chính thức của ứng dụng đó. Đây là một trong những dấu hiệu đáng tin cậy nhất để phân biệt thật – giả.
Phân tích Số lượt tải và Đánh giá (Reviews) bất thường
Một ứng dụng nổi tiếng thường có hàng triệu, thậm chí hàng tỷ lượt tải. Nếu bạn thấy một ứng dụng quen thuộc nhưng chỉ có vài nghìn lượt tải, đó là một dấu hiệu đáng ngờ. Ngoài ra, hãy đọc các bài đánh giá. Nếu chỉ toàn những đánh giá 5 sao với nội dung chung chung, sáo rỗng hoặc ngược lại, có quá nhiều đánh giá 1 sao tố cáo lừa đảo, bạn nên tránh xa.
“Soi” các ảnh chụp màn hình (Screenshots) mô tả ứng dụng
Ảnh chụp màn hình cung cấp cái nhìn đầu tiên về giao diện và tính năng của app. Hãy cảnh giác nếu những hình ảnh này có chất lượng thấp, mờ nhòe, hoặc chứa nhiều lỗi ngữ pháp, thiết kế cẩu thả. Kẻ lừa đảo thường không đầu tư nhiều vào việc tạo ra những hình ảnh chỉn chu, chuyên nghiệp.
Đọc kỹ phần Mô tả (Description) để phát hiện lỗi chính tả, ngữ pháp
Các nhà phát triển uy tín luôn chăm chút cho phần mô tả ứng dụng của mình. Một đoạn mô tả đầy lỗi chính tả, câu cú lủng củng, ngữ pháp sai là một “red flag” lớn. Kẻ lừa đảo thường sử dụng các công cụ dịch tự động hoặc không có kỹ năng viết tốt, dẫn đến những đoạn văn bản thiếu chuyên nghiệp.
Cảnh giác với các Quyền truy cập (Permissions) vô lý
Khi cài đặt, ứng dụng sẽ yêu cầu bạn cấp một số quyền truy cập. Hãy tự hỏi: “Tại sao một ứng dụng đèn pin lại cần truy cập vào danh bạ và tin nhắn?” hoặc “Tại sao một game đơn giản lại đòi quyền quản trị thiết bị?”. Nếu ứng dụng đòi hỏi những quyền không liên quan đến chức năng chính của nó, khả năng cao đó là một ứng dụng giả mạo đang muốn thu thập dữ liệu của bạn.
Xem xét ngày Cập nhật lần cuối (Last Updated)
Các nhà phát triển chuyên nghiệp thường xuyên cập nhật ứng dụng để vá lỗi bảo mật, thêm tính năng mới và cải thiện hiệu suất. Nếu một ứng dụng đã không được cập nhật trong một thời gian dài (ví dụ, hơn một năm), đó có thể là một ứng dụng đã bị bỏ rơi hoặc là một app giả mạo được tạo ra và không được bảo trì.
Nhận diện các loại app giả mạo phổ biến nhất hiện nay
Nắm được các hình thức lừa đảo phổ biến sẽ giúp bạn cảnh giác hơn.
App chính phủ giả mạo (Ví dụ: VNeID giả)
Lợi dụng sự tin tưởng của người dân vào các cơ quan chính phủ, kẻ xấu tạo ra các ứng dụng giả mạo các dịch vụ công như VNeID, ứng dụng thuế… để lừa người dân cài đặt và đánh cắp thông tin định danh cá nhân. Tham khảo thêm: Cảnh báo thủ đoạn lừa đảo qua app VNeID giả mạo.
Các app vay tiền giả với lãi suất “cắt cổ”
Đây là hình thức lừa đảo tài chính phổ biến, nhắm vào những người có nhu cầu vay tiền gấp. Các ứng dụng này thường giải ngân rất nhanh nhưng với lãi suất khủng khiếp và các điều khoản mập mờ, đẩy nạn nhân vào vòng xoáy nợ nần.
Ứng dụng giả dạng ngân hàng, ví điện tử để lừa đảo
Kẻ gian tạo ra các giao diện đăng nhập giả mạo y hệt ứng dụng ngân hàng hoặc ví điện tử (Momo, ZaloPay…). Khi người dùng nhập tên đăng nhập và mật khẩu, thông tin này sẽ được gửi thẳng về cho hacker, dẫn đến việc tài khoản bị chiếm đoạt.
Lỡ cài đặt ứng dụng giả mạo? Hướng dẫn xử lý khẩn cấp
Nếu bạn nghi ngờ mình đã cài phải một ứng dụng lừa đảo, hãy bình tĩnh và thực hiện ngay các bước sau:
Ngắt kết nối mạng Internet ngay lập tức
Bật chế độ máy bay hoặc tắt Wi-Fi và dữ liệu di động. Việc này nhằm ngăn chặn ứng dụng tiếp tục gửi dữ liệu của bạn về máy chủ của kẻ gian.
Gỡ bỏ ứng dụng lừa đảo khỏi thiết bị
Tìm và xóa ngay lập tức ứng dụng đáng ngờ khỏi điện thoại của bạn. Trên một số thiết bị, bạn có thể cần vào phần Cài đặt > Ứng dụng để gỡ bỏ hoàn toàn.
Quét mã độc và đổi mật khẩu các tài khoản quan trọng
Sử dụng một chương trình diệt virus uy tín để quét toàn bộ thiết bị. Ngay sau đó, hãy đổi mật khẩu của các tài khoản quan trọng như email, mạng xã hội, và đặc biệt là tài khoản ngân hàng.
Nâng cao kiến thức để tự bảo vệ trên không gian mạng
Trong thế giới số, kiến thức chính là tấm khiên vững chắc nhất. Việc nhận biết và phòng tránh ứng dụng giả mạo không phải là một nhiệm vụ bất khả thi nếu bạn trang bị đủ thông tin và luôn giữ thái độ cẩn trọng.
Đừng chờ mất tiền mới lo bảo mật! Hãy trang bị ngay kiến thức toàn diện về “Bảo mật Thiết bị di động” để bảo vệ bản thân và gia đình.
